آیا می‌دانستید فعالیت‌های هنری ساده، ایمن و جذاب برای بچه‌ها به رشد شناختی، فیزیکی، اجتماعی و مهارت‌های زبانی آنها کمک می‌کند؟ مشارکت در پروژه‌های مختلف هنری و ساخت کاردستی با کودکان و بچه‌های پیش دبستانی، یک روش عالی برای برانگیختن تخیل، خلاقیت و تقویت رشد کودک است. کودک شما با تجربه‌ی فعالیت‌های هنری بسیار بیشتر از آنچه تصورش را بکنید یاد می‌گیرد و این می‌تواند فرصتی برای خندیدن، ارتباط بهتر و زمان گذراندن با کودک در حال رشد شما باشد. اجرای فعالیت‌های هنری با کودکان فواید زیادی به همراه دارد؛ از تقویت عزت نفس گرفته تا تمرین مهارت‌های حرکتی، تمرین ارتباطات و یادگیری نحوه‌ی تمرکز بر کارهای تکراری.
نمی‌دانید از کجا شروع کنید یا چه فعالیت‌هایی برای کودکتان مناسب است؟ با ادامه‌ی این مطلب همراه ما باشید تا با برخی از بهترین فعالیت‌ها برای کودکان نوپا و کارهای هنری برای کودکان پیش از دبستان آشنا شوید که مطمئنا موفقیت بزرگی برای کودک شما خواهد بود.
فعالیت‌های هنری برای کودکان نوپا
وقتی که کودک اولین سالگرد تولد خود را جشن می‌گیرد و تا زمانی که به سن ۳ سالگی می‌رسد، به او کودک نوپا گفته می‌شود. کودک بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی توانایی در دست گرفتن اشیاء را به دست می‌آورد و همین زمان بهترین وقت برای آغاز بازی‌های هنری است. این فعالیت‌ها نیاز نیست پیچیده یا زمان‌بر باشند و فقط باید جنبه‌ی سرگرمی داشته باشند. در ادامه برخی از بهترین فعالیت‌های هنری برای کودکان نوپا بین ۱۷ تا ۳۶ ماهگی را معرفی می‌کنیم.
رقصیدن و حرکت کردن با ریتم موسیقی
- سن مناسب: ۱۷ ماهگی به بالا
- رشد: شناختی
- هدف: تحریک زبان بدن کودک
- مهارت‌های تمرین شده: تقلید
- لوازم مورد نیاز: دستمال، روسری یا پارچه‌ی رنگی و موسیقی
چطور بازی کنیم؟
این بازی شاد و جذاب را با دادن یک دستمال، روسری یا پارچه‌ی رنگی به کودک خود و پخش موسیقی با ریتم‌های مختلف آغاز کنید. برای کودک توضیح دهید که وقتی صدای موسیقی می‌آید باید روسری را از بالا به پایین و از چپ به راست تکان دهد اما وقتی موسیقی قطع شد باید ثابت بماند تا زمانی که دوباره صدای آهنگ را بشنود. در طول این فعالیت، کودک شما بر روی مهارت‌های حرکتی درشت و بیان هنری خود کار خواهد کرد. حتما خودتان هم یک دستمال بردارید و این کار را انجام دهید و از دیدن کودک خود که از شما تقلید کرده و یاد می‌گیرد، لذت ببرید.
یادگیری از طریق آواز خواندن و رقصیدن
- سن مناسب: ۱۷ ماهگی به بالا
- رشد: شناختی
- هدف: تحریک خلاقیت از طریق موسیقی
- مهارت‌های تمرین شده: پرورش مهارت‌های موسیقی
- لوازم مورد نیاز: ابزارهای موسیقی (البته می‌توانید خلاق باشید و از هر وسیله‌ای که صدا و موسیقی تولید می‌کند، استفاده کنید)
چطور بازی کنیم؟
برای آغاز این بازی، یک آهنگ جدید کودکانه را بخوانید و مدتی با هم آن را تمرین کنید تا کودک آن را یاد بگیرد. سپس یک آلت موسیقی به کودک بدهید تا ریتم موسیقی را با آن دنبال کند و چند حرکت مرتبط با آهنگ هم به او نشان بدهید. کودک خیلی سریع کلمات را به حرکات مرتبط می‌کند و می‌تواند آن را زودتر یاد بگیرد. در طول این فعالیت، نیمکره‌ی راست مغز کودک که مسئول رشد خلاقیت و تخیل اوست، تحریک خواهد شد.
نقاشی‌های جادویی
- سن مناسب: ۲۵ ماهگی به بالا
- رشد: فیزیکی
- هدف: تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و تحریک خلاقیت کودک
- مهارت تمرین شده: خط خطی کردن سریع
- لوازم مورد نیاز: بشقاب پلاستیکی، قلم‌موی رنگ‌آمیزی، کاغذ، رنگ قابل شستشو، آب و مداد سفید
چطور بازی کنیم؟
این فعالیت هنری با کودک خود را با نقاشی کشیدن روی یک پارچه‌ی سفید یا یک کاغذ سفید به وسیله‌ی مداد سفید یا مداد شمعی سفید آغاز کنید. اجازه دهید مداد را در دست بگیرد و مدام خط خطی کند. سپس رنگ قابل شستشو را آماده کنید و از کودک نوپای خود بخواهید قلمو را برداشته و روی کاغذ را رنگ کند تا ببیند با مداد سفید چه تصویر پنهانی کشیده است. کودک را تشویق کنید هنگام رنگ‌آمیزی ضربات افقی انجام دهد. از او بپرسید چه چیزی می‌بیند. حتما شگفت‌زده خواهید شد. این فعالیت کودک نوپای شما را تشویق می‌کند تا مهارت‌های حرکتی ظریف و خلاقیت خود را تقویت کند. با کودک خود خوش بگذرانید و مشارکت و هیجان او در فعالیت و توانایی‌های جدید را تشویق کنید.
فعالیت‌های هنری برای کودکان پیش از دبستان
قبل از اینکه متوجه شوید، فرزند شما سومین سالگرد تولد خود را جشن گرفته است و در یک چشم به هم زدن وارد سال‌های پیش از دبستان می‌شود. حالا، بیش از هر زمان دیگری، مهم است که کودک خود را در معرض فعالیت‌های هنری ویژه‌ی بچه‌ها قرار دهید و به آنها کمک کنید تا مهارت‌های لازم برای این فصل مهم از رشد خود را بیشتر کنند. در ادامه به چند نمونه از فعالیت‌های سرگرم‌کننده و جذاب برای کودکان بالاتر از ۳ سال اشاره می‌کنیم:
جعبه‌ی گنج من
- سن مناسب: ۳۸ ماه به بالا
- رشد: شناختی
- هدف: تقویت حافظه‌ی کودک و تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف
- مهارت تمرین شده: حافظه و توجه
- لوازم مورد نیاز: مجلات کودکانه، قلم‌موی نقاشی، جعبه کفش، قیچی کودکانه، چسب غیر سمی و رنگ قابل شستشو
چطور بازی کنیم؟
برای انجام این فعالیت، محلی را برای بازی با کودک خود پیدا کنید. لوازم را به او نشان بدهید و بگویید: “تو یک جعبه‌ی گنج می‌سازی!”از کودک خود بخواهید جعبه را نقاشی کند و اگر لازم است به او طرز استفاده از قلم‌مو را یاد بدهید. برای نقاشی، ضربات افقی، عمودی و دایره‌ای را تمرین کنید. به کودک خود نحوه‌ی کشیدن دایره را نشان دهید و ببینید آیا می‌تواند از روی شما کپی کند یا خیر.
در حالی که رنگ خشک می‌شود، مجله‌ها را بردارید. از کودک خود در مورد یکی از داستان‌هایی که اخیرا برای او خوانده‌اید سوال بپرسید. وقتی که تلاش می‌کنند بخش‌ها یا جزئیات داستان را به خاطر بیاورند، حافظه‌ی آنها را بررسی کنید و آنها را در کتاب یا مجله جستجو کنید؛ مثلا دنبال خورشید، یک پسر، یک دختر، گل و غیره بگردید. به تقویت حافظه و مهارت‌های مکالمه‌ی آنها ادامه دهید و در مورد آنچه در طول روز اتفاق افتاده یا آنچه دیروز انجام داده‌اید، صحبت کنید. تصاویر را برش دهید و از کودک بخواهید آنها را روی جعبه بچسباند. همچنین می‌توانید از برچسب یا دکمه هم برای تزیین جعبه استفاده کنید و آن را خاص‌تر کنید.
حالا کودک شما می‌تواند از جعبه برای نگهداشتن نقاشی‌ها یا وسایل خود استفاده کند. این فعالیت به تقویت حافظه‌ی کودک، هماهنگی دست‌ها و مهارت نگه داشتن اشیا در دست، کمک می‌کند.
نانوایی با خمیر بازی
- سن مناسب: ۴۰ ماه به بالا
- رشد: فیزیکی
- هدف: تقویت هماهنگی دست کودک از طریق بازی کردن با خمیر بازی
- مهارت‌های تمرین شده: مهارت نگهداشتن اشیاء در دست (مهارت انگشتان)
- لوازم مورد نیاز: کلاه آشپزی یا پیش‌بند (اختیاری)، خمیر بازی به رنگ‌های مختلف و وردنه (اختیاری)
چطور بازی کنیم؟
فضایی را برای بازی با کودک خود انتخاب کنید و به او بگویید که قرار است امروز یک نانوایی باز کند! از کودک بخواهید برای هر کدام از شما یک نقش تعیین کند؛ او می‌تواند نانوا باشد و شما مشتری. نانوایی شما چه چیزی می‌پزد؟ شما تصمیم دارید چه چیزی سفارش بدهید؟ برای مثال پختن یک پای سیب را امتحان کنید. اول خمیر پای را آماده کنید و بعد با خمیر بازی قطعه‌های سیب را درست کنید. از کودک بخواهید خمیر را بین انگشتان خود بچرخاند و نوارهای کوتاه و بلند بسازد و با آنها روی پای سیب را تزیین کند. به ساختن شکل‌های مختلف ادامه دهید و پای سیب را به هر شکلی که دوست دارید تزیین کنید.
وقتی کارتان تمام شد از کودک خود بخواهید با گفتن نام و نام خانوادگی، خود را معرفی کند. بخش مهم این فعالیت، تقویت عضلات دست کودک در هنگام بازی با خمیر بازی و بهبود هماهنگی بین دست‌های اوست. این فعالیت هنری جالب برای کودکان پیش دبستانی همچنین به آنها کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را نیز تقویت کنند.
کلاژ رنگی
- سن مناسب: ۵۱ ماهگی به بالا
- رشد: اجتماعی-عاطفی
- هدف: به کودک کمک می‌کنید خودش تصمیم بگیرد از چه موادی استفاده کند، چطور آنها را مرتب کند و اهداف خود را تعیین کند.
- مهارت تمرین شده: خودآگاهی و خودکارآمدی
- لوازم مورد نیاز: کاغذهای مربعی به رنگ‌های مختلف، مقوای سفید، مواد تزئینی و چسب غیر سمّی
چطور بازی کنیم؟
این فعالیت هنری بچه‌گانه را با آماده کردن چند کاغذ سفید، چند کاغذ رنگی، برچسب و چسب شروع کنید. با کودک خود بنشینید و توضیح دهید که قرار است یک کلاژ درست کنید. به کودک بگویید که قرار است هر شکل یا تصویری که خودش دوست دارد، درست کند. اگر کودک شما تا حالا کلاژ درست نکرده، در مورد آن توضیح دهید و به او یک نمونه نشان دهید. اگر کودک در گرفتن تکه‌های کاغذ و چسباندن آنها روی کاغد سفید مشکل دارد، می‌توانید با گرفتن دست او و راهنمایی کردن در طول فرآیند تا زمانی که بتواند خودش به تنهایی کار را انجام دهد، به او کمک کند.
اگر کودک نمی‌داند چکار کند می‌توانید به او ایده و پیشنهاد بدهید. به کودک کمک کنید و تلاش او در دنبال کردن علاقه‌هایش را تشویق کنید. وقتی کار کودک تمام شد، در مورد رنگ‌هایی که انتخاب کرده و شکل‌هایی که ساخته، سوال بپرسید و او را به خاطر خلاقیتش تحسین کنید. هدف از این فعالیت هنری برای کودکان پیش دبستانی، ایجاد انگیزه در کودک برای استفاده از خلاقیت و انتخاب مستقلانه است.
فعالیت‌های هنری مختلف را با کودک خود تجربه و آزمایش کنید و لذت ببرید.
فعالیت‌های هنری برای کودکان راه جذابی برای یادگیری از طریق بازی کردن است. شما با شگفتی مشاهده خواهید کرد که کودکتان اعتماد به نفس، گفتار، خلاقیت و مهارت‌های حرکتی را از طریق انواع بازی‌های جذاب و خلاقانه به دست می‌آورد.
