وابستگی کودک به مادر و راه درمان آن

هر کودکی به‌طور غریزی وابستگی خاصی به مادرش دارد. این وابستگی از همان زمان که در شکم مادر است، به وجود می‌آید. این وابستگی در آینده می‌تواند باعث بروز مشکلات بسیاری برای مادر و کودکش شود. به همین دلیل باید از همان کودکی راهی پیدا کنید تا این وابستگی از بین برود. اگر شما هم به دنبال راه‌های درمان این وابستگی هستید، ادامه مطالب برای خود شما آماده شده است.

وابستگی کودک به مادر تا چه زمانی طبیعی است؟

قبل از اینکه در مورد راه‌های درمان وابستگی کودک به مادر اطلاعاتی را بیان کنیم، باید بگوییم که این وابستگی تا زمان خاصی طبیعی است. کودک هنگامی‌که به دنیا می‌آید، آشناترین و امن‌ترین جایی که می‌شناسد، آغوش مادرش است. طبیعتاً در چنین حالتی در این آغوش آرام می‌گیرد و تا حدی به آن وابسته می‌شود.

کودک تا سن ۳ یا ۴ سالگی شناخت دقیقی از محیط خودش ندارد. او برای آشنایی با هر چیزی به مادر یا پدر خودش نیاز دارد. کودک معمولاً تا این سن به هر نحوی دوست ندارد که از والدینش، به‌خصوص مادرش جدا شود. به‌اصطلاح میگویند که کودک به والدین خودش می‌چسبد.

تا این سن وابستگی کودک به مادر طبیعی است و دردسرساز نخواهد بود. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که تا این سن به دنبال راهی برای درمان این وابستگی نباشید. در بسیاری از موارد با بزرگ شدن کودک، این وابستگی هم رفته‌رفته کم می‌شود. درصورتی‌که این وابستگی کمتر نشد، با راه‌حل‌های منطقی می‌توانید آن را به‌تدریج کم کرده و از بین ببرید.

نکته مهمی که باید به آن دقت داشته باشید، تدریجی بودن، روند کاهش وابستگی کودک به مادر است. تصور نکنید که سریعاً و با انجام چند کار ساده می‌توانید وابستگی کودکتان را از بین ببرید. انجام این کار به زمان نیاز دارد و شما باید صبر و حوصله به خرج دهید. در این صورت نتیجه نهایی آن چیزی می‌شود که شما می‌خواهید.

سه علت وابستگی کودک به مادر

همه ما میدانیم که پیشگیری بهتر از درمان است. ازاین‌رو اگر شما هم به‌تازگی صاحب کودکی شده‌اید، بهتر است که علت‌های وابستگی کودک به والدین به‌خصوص به مادر را بدانید. اطلاع از این عوامل باعث می‌شود که در تربیت کودکتان به چنین مواردی دقت بیشتری داشته باشید.

• عوامل ژنتیکی

شاید برای شما جالب باشد که عوامل ژنتیکی هم می‌توانند باعث ایجاد وابستگی کودک به مادر شوند. البته هنوز اطلاعات دقیقی در این رابطه، در دسترس نیست. محققان عقیده دارند که در این حالت سیستم عصبی کودک به‌خوبی شکل نگرفته است. به همین دلیل نمی‌تواند به‌طور مستقل تصمیم بگیرد و به والدینش نیاز دارد.

• تربیت اشتباه والدین

در بسیاری از موارد می‌بینیم که علت اصلی وابستگی کودک به مادر همین است. والدین برای اینکه بهتر بتوانند از کودکشان مراقبت کنند، اکثر کارهای او را خودشان انجام می‌دهند. در این حالت والدین به‌ندرت کودک را تنها می‌گذارند. مثلاً در مهدکودک و مدرسه همراه کودکشان هستند. هنگامی‌که کودک را به اردو می‌برند، مادرش هم همراه آن‌ها می‌رود و…

طبیعتاً در چنین حالتی کودک نمی‌تواند شخصیت مستقلی داشته باشد. او یاد می‌گیرد که همیشه کسی به نام مادر یا پدر حضور دارد که مشکلات را برطرف می‌کند، تصمیم‌گیری‌ها با اوست و کودک قدرت تصمیم‌گیری هم نخواهد داشت.

• ویژگی‌های شخصیتی

مورد آخر هم به ویژگی‌های شخصیتی خود کودک برمی‌گردد. کودکی که درون‌گرا یا خجالتی است، معمولاً به پدر یا مادرش هم وابستگی دارد. در این حالت کودک از حضور در جمع خجالت می‌کشد. او ترجیح می‌دهد که خودش کار خاصی را انجام ندهد و والدینش کارها را بر عهده داشته باشند. چنین کودکی در آینده با مشکلاتی جدی روبه‌رو خواهد شد.

توجه داشته باشید که علت به وجود آمدن وابستگی کودک، در درمان آن مؤثر است. به‌عنوان‌مثال اگر میدانید که کودک به دلیل رفتار شما وابسته شده است، باید رفتارها خودتان هم اصلاح کنید. به همین دلیل پیشنهاد می‌دهیم که قبل از انجام هر کاری برای درمان وابستگی کودک به مادر به دنبال علت آن باشید.

سه مورد از علائم وابستگی کودک به مادر

در بعضی از موارد هم می‌بینم که والدین نگران وابستگی کودکشان هستند، درصورتی‌که کودک وابسته نیست. در مقابل هم والدینی را می‌بینیم که کودک آن‌ها وابسته است اما نمی‌خواهند قبول کنند. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی در ادامه نشانه‌ها و علائم یک کودک وابسته را توضیح خواهیم داد.

• اضطراب کودک

کودک هنگامی‌که از پدر و مادرش دور می‌شود، استرس و اضطراب بسیاری دارد. این بی‌طاقتی کودک دلیلی برای وابستگی او به‌حساب می‌آید.

• گریه‌های شدید

کودک طاقت دوری از والدینش را ندارد، بی‌طاقتی خود را با گریه‌های شدید نشان می‌دهد.

• میل به تائید

یک کودک وابسته به دنبال این است که والدینش مرتب او را تائید کنند. او با خودش فکر می‌کند که اگر والدینم مرا تائید نکنند، پس دیگر از حمایت خبری نیست. برای تائید شدن گاهی لاف می‌زنند، گاهی دروغ میگویند و کارهای دیگری انجام می‌دهند.

توجه داشته باشید که این نشانه‌ها در کودکان  ۳ یا ۴ سال تا بالاتر نمود پیدا می‌کند. البته بی‌طاقتی و گریه کمی طبیعی است، البته تا چند دقیقه ابتدایی طبیعی است، اگر زمان زیادی کودک گریه می‌کند و بی‌طاقت است، به دنبال درمانی برای او باشید.

نکته بعدی که باید به آن دقت داشته باشید، میل به تائید است. کودک در هر سنی که باشد، متناسب با رشد خودش، میل به تائید را به شکل خاصی نشان می‌دهد. اگر کودک شما هنوز نمی‌تواند به‌خوبی صحبت کند، انتظار نداشته باشید که لاف زدن را بلد باشد. متناسب با شرایط کودک خودتان این ویژگی‌ها و نشانه‌ها را بررسی کنید.

سه راه‌ درمان وابستگی کودک به مادر

بعد از مطالب بالا حالا نوبت به سؤال اصلی می‌رسد، چطور وابستگی کودک به مادر را کم کنیم؟ به این نکته دقت داشته باشید که هرچه زودتر متوجه وابستگی کودکتان شوید و به دنبال درمان آن باشد، کار ساده‌تری پیش رو خواهید داشت. به‌عنوان‌مثال درمان یک کودک ۵ ساله، بسیار راحت‌تر از درمان یک کودک ۱۰ ساله است.

نکته دیگری که باید به آن دقت کنید، این است که گام‌به‌گام پیش بروید. اگر بخواهید وابستگی کودکتان را در یک مرحله از بین ببرید، او را جمع گریز خواهید کرد. این کودک هیچ‌وقت یاد نمی‌گیرد که بتواند در جمع حضور داشته باشد. او فقط به دنبال راهی خواهد بود که تنها بماند تا احساس آرامش کند. البته لازم است که شما اطلاعاتی هم در مورد درون‌گرایی داشته باشید. یک کودک درون‌گرا با کودک جمع گریز تفاوت دارد و نباید برای او هم به دنبال راه‌کار عدم وابستگی باشید.

• در گام اول شما باید به کودک نشان دهید که از ترس او مطلع هستید و به او اهمیت می‌دهید. کودک باید درک کند که شما به‌عنوان پدر یا مادرش به دنبال راهی مناسب برای خودش هستید. این کار باعث می‌شود که بهتر با شما همکاری کند و روند درمان سریع‌تر پیش برود.
• در مرحله دوم نیاز است که کودک را برای مدت‌زمان کوتاهی در جمع‌های آشنا تنها بگذارید. پیشنهاد می‌کنیم که معمولاً در جمع‌هایی این کار را کنید که کودک با آن‌ها ارتباط عاطفی دارد. مطمئناً کودک گریه می‌کند و از شما می‌خواهد که او را ترک نکنید، در این حالت شما نباید از تصمیم خود منصرف شوید و در عوض باید به‌صورت منطقی برایش توضیح دهید که چرا مجبور هستید که بروید.
• در مرحله بعد مدت‌زمان نبودن خودتان را طولانی‌تر کنید. در این زمان او را مرتب تشویق کنید و گاهی برایش هدیه هم بخرید.

هفت نکته مهم در درمان وابستگی کودک به مادر

توجه داشته باشید، همان‌طور که گفتیم نباید انتظار داشته باشید که در عرض یک روز یا یک هفته کودک شما دیگر وابسته نباشد. دراین‌بین شما باید به نکات مهمی دقت داشته باشید.

• به ترس کودکتان بی‌توجه نباشید. تصور نکنید اگر به ترس و گریه‌های کودک اهمیت ندهید او یاد می‌گیرد که دیگر وابسته نباشد. در این حالت او تصور می‌کند که برایش ارزش قائل نیستید و در آینده با کمبود محبت و اعتمادبه‌نفس درگیر خواهد بود.
• در عوض گریه‌های کودک به او باج ندهید. به‌عنوان‌مثال اگر کودکتان بی‌طاقتی می‌کند، نباید بگویید که دختر خوبی باش و اینجا بمان، در عوض عروسکی که دوست داری را می‌خرم. در این حالت کودک تصور می‌کند که برای انجام هر کاری باید از شما یک هدیه و جایزه بگیرد. در چنین موقعیتی کودک شما شرطی بزرگ می‌شود که اصلاً خوب نیست.
• اگر کودکتان را پیش مادربزرگ، خاله، عمه یا هر شخص دیگری می‌گذارید، از او بخواهید که منطبق با اصول شما با کودکتان رفتار کند. این شخص نباید بیش‌ازحد به کودک شما محبت کند. در چنین حالتی وابستگی کودک به مادر درمان شده و کودک به این شخص وابسته می‌شود.
• کودکتان را از تنها ماندن نترسانید. به این فکر کنید که کودک شما روحیه حساسی دارد. هر کاری که الآن انجام می‌دهید، در آینده او تأثیر خواهد داشت. به همین دلیل لازم است که منطقی با کودک صحبت کنید.
• عصبانی نشوید.گاهی هرچه با کودک منطقی صحبت می‌کنیم، کودک متوجه نمی‌شود. این موضوع کاملاً طبیعی است. به شما پیشنهاد می‌دهیم که در چنین موقعیتی اصلاً عصبانی نشوید. شما یک آدم بالغ با منطقی رشد یافته هستید، طبیعتاً کودک برای درک صحبت‌های شما به زمان زیادی نیاز دارد. به او زمان بدهید و عصبانی نشوید.
• رفتارتان ضدونقیض نباشد. در بعضی از موارد می‌بینیم که مادر کودکش را در آغوش گرفته و از او می‌خواهد که دور شود و تنها در جمع مهمان‌ها بماند. در چنین حالتی کودک نمی‌داند که باید در آغوش شما بماند یا باید برود. در چنین زمانی کنار کودک یا روبه‌روی او بنشینید و با او صحبت کنید.
• برنامه ثابت داشته باشید. اگر کودکتان مریض است یا بیشتر از حد تصور شما بهانه‌گیری می‌کند، برنامه تربیتی او را تغییر ندهید. برای درمان وابستگی کودک به مادر شما باید ثابت‌قدم باشید. در بعضی از موارد می‌بینیم که این بیماری حالت دفاعی کودک است که بیشتر کنار والدینش بماند.

نتیجه‌گیری

در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که اطلاعاتی جامع در مورد وابستگی کودک به مادر بیان کنیم. در ابتدا گفتیم که این وابستگی تا چه سنی طبیعی است. در ادامه نشانه‌های یک کودک وابسته را شرح دادیم. به شما پیشنهاد می‌کنیم که به این نشانه‌ها دقت کنید.

در ادامه مطالب علت‌های وابستگی کودک به مادر را بیان کردیم. با توجه به این علت‌ها می‌توانید از وابستگی کودکتان پیشگیری کنید و همه میدانیم که پیشگیری بهتر از درمان است. مطالب را با راه‌های درمان وابستگی کودک به مادر ادامه دادیم و درنهایت هم نکات پایانی و مهم این کار را شرح داده‌ایم.

اگر هر سؤال دیگری در این مورد دارید، در قسمت نظرات آن را با ما در میان بگذارید.