بدغذایی کودک دلیل و درمان آن

غذا خوردن راهی برای دریافت انرژی است. هنگامی‌که کودک ما غذا نمی‌خورد، نه‌تنها رشد او با مشکل روبه‌رو می‌شود، بلکه بی انرژی هم است. هیچ‌کدام از ما والدین این‌طور چیزی را نمی‌خواهیم. برای درمان بدغذایی کودک باید قبل از هر چیزی علت آن را بدانید. ما کنارتان هستیم تا علت و راه‌های درمان این مشکل را شرح دهیم. در ادامه مطالب می‌توانید پاسخ سؤال‌های خودتان را پیدا کنید.

بدغذایی کودک به چه معنی است؟

هرکدام از ما پدرها و مادرها نگران کودکمان هستیم. دوست داریم او همیشه سلامت باشد و غذای خودش را بخورد. همین موضوع باعث می‌شود که گاهی اصلاً کودک ما بدغذا نیست، ولی ما تصور می‌کنیم که بدغذا است و غذا نمی‌خورد. به همین دلیل همین ابتدا توضیحاتی در مورد بدغذایی کودک می‌دهیم.

اگر کودک شما چند غذا را دوست ندارد، لزوماً بدغذا نیست. خیلی از ما بزرگ‌سالان هنوز هم غذاهایی را دوست نداریم و نمی‌خوریم. این بستگی به سلیقه کودک شما دارد. اگر کودکتان هرروز هفته خوب غذا می‌خورد، ولی یک یا دو روز اشتها ندارد، بازهم نمی‌توان به او بدغذا نامید.

بدغذایی کودک به این معنی است که او هرروز از غذاها ایراد بگیرد، هرروز غذایش را نخورد و معمولاً هیچ غذایی را دوست نداشته باشد. به شما پیشنهاد می‌دهیم که به سلیقه کودکتان احترام بگذارید و او را مجبور به خوردن غذاهایی که دوست ندارد، نکنید.

پنج علت بدغذایی کودک

حالا که فهمیدیم اصلاً به چه کودکی بدغذا میگویند، وقتش رسیده که در مورد علت‌های این کار هم اطلاعاتی را بیان کنیم. البته باید بگوییم که بدغذایی کودک اصلاً دائمی نیست. کودک در سنین پائین کمی کنجکاو است و می‌خواهد که جهان پیرامون خود را بهتر بشناسند، به همین دلیل علاقه چندانی به غذا خوردن ندارد.

• کودک در طول روز فعالیت‌های مختلفی دارد، متناسب با مقدار فعالیت، اشتهای او هم تغییر می‌کند. مثلاً اگر یک روز زیاد بازی کند و تحرک داشته باشد، طبیعتاً اشتهای او بیشتر از روزی ست که کار خاصی نکرده است.
• کودک رشدی کمتر نسبت به زمان نوزادی دارد. طبیعتاً در چنین حالتی مقدار غذای دریافتی او هم کمتر می‌شود.
• معده کودک کوچک است و سریع پر می‌شود. درصورتی‌که کودک قبل از غذا خوراکی بخورد (به‌خصوص خوراکی شیرین) معده او پر شده و دیگر اشتهایی برای غذای اصلی ندارد.
• در بعضی از موارد کودک برای اینکه به مادرش نشان بدهد که خودش می‌تواند تصمیم بگیرید، غذا نمی‌خورد. او با این کار می‌خواهد مستقل بودنش را نشان دهد.
• در بعضی از موارد کودک تصور می‌کند که غذا خوردن وقت او را برای کارهای دیگر می‌گیرد. ازآنجایی‌که کودکان در پی کنجکاوی در پیرامون خودشان هستند، غذا خوردن زمان این کارها را برایشان محدود می‌کند.

درواقع باید بگوییم که علت بدغذایی کودک هرچه باشد، مهم این است که راهی برای درمان و رفع آن پیدا کنید.

راه از بین بردن بدغذایی کودک

کودک شما برای اینکه بتواند رشد کند، به غذا و انرژی نیاز دارد. ازاین‌رو باید هرچه زودتر به فکر راهی باشید تا بدغذایی او را درمان کنید. ما در ادامه راهکارهایی را به شما پیشنهاد می‌دهیم. دقت داشته باشید که گاهی استفاده از یکی از راه‌ها مفید ست و گاهی باید از چندین راه استفاده کنید. این موضوع به نحوه برخورد شما و رفتار کودکتان بستگی دارد.

• اشتهای او را تقویت کنید.

تصور نکنید که اگر غذای زیادی در بشقاب کودکتان بریزید او بیشتر غذا می‌خورد، اتفاقاً برعکس است. سعی کنید غذای کمتری را در بشقابش بریزید. در این ‌حالت کودک اگر گرسنه باشد، تقاضای غذای بیشتری می‌کند. اگر او یک روز خوب غذا خورد، او را تشویق کنید. این‌طوری کودک برای اینکه تشویق شود، باز هم بیشتر غذا می‌خورد. البته در این کار افراط نکنید که کودک شرطی شود.

• غذاهای جدید را امتحان کنید.

متأسفانه تنوع غذایی ما ایرانی‌ها کم است، خودمان هم فقط یکسری غذای خاص را درست می‌کنیم. این کار باعث می‌شود که کودک علاقه چندانی به غذا خوردن نداشته باشد. پیشنهاد می‌دهیم که غذاهای جدید را امتحان کنید. ناگت، سوخاری، گراتن و… غذاهایی هستند که معمولاً کودکان به آن‌ها علاقه بیشتری دارند.

• در فضایی شاد و آرام‌بخش غذا بخورید.

پیشنهاد ما این است که از کودک با بازی و زبان خودش بخواهید که غذا بخورد. مثلاً همه ما به یاد داریم که مادرمان لقمه و قاشق غذا را به هواپیما تشبیه می‌کرد و از ما می‌خواست که دهانمان یا همان فرودگاه را باز کنیم. این کارها باعث می‌شود که کودک غذا بیشتری به غذا خوردن داشته باشد. اگر وقت غذا خوردن مشاجره‌ای صورت بگیرد یا زمان آن کوتاه باشد، کودک نمی‌تواند غذا بخورد.

• برای کودک چارچوب قرار ندهید.

کودک بعضی وقت‌ها دوست دارد غذایش را با دست بخورد. بعضی وقت‌ها غذا از روی قاشقش می‌ریزد، گاهی هم خودش آن را می‌ریزد. دقت کنید که در چنین مواردی باید اجازه دهید که خودش غذا بخورد. اگر شما مداخله کنید یا بدتر از آن او را تنبیه کنید، کودک دیگر علاقه‌ای به غذا خوردن ندارد. برای بهبود بدغذایی کودک بهتر است که برایش چارچوبی قرار ندهید، اجازه دهید هر طور که می‌خواهد خودش غذایش را بخورد. به‌مرورزمان یاد می‌گیرد که چطور باید غذا بخورد.

• با غذا پاداش ندهید یا مجازات نکنید.

بعضی از پدر و مادرها غذا را وسیله‌ای برای تنبیه یا تشویق کودشان می‌دانند. مثلاً کودکشان ژله دوست دارد، به او میگویند اگر اتاقت را تمیز کنی، برایت ژله درست می‌کنم، یا اگر تمیز نکنی از ژله خبری نیست. در چنین حالتی شاید کودک چند بار اول به تنبیه یا تشویق شما عکس‌العمل نشان دهد اما بعدازآن نتیجه عکس خواهد داشت.

از خریدن تنقلاتی مانند پفک، چیپس، نوشابه و… برای کودک به‌عنوان تشویق خودداری کنید. این تنقلات نه‌تنها فایده‌ای برای رشد کودک ندارند، بلکه اشتهای او را هم کم می‌کنند. شاید برای شما جالب باشد که یکی از دلایل بدغذایی کودک خوردن همین تنقلات است، زیرا بعد از آن‌ها کودک دیگر اشتهایی برای خوردن غذا ندارد.

• سالم‌خوری را برای کودکتان توضیح دهید.

کودکان بیشتر از آنچه ما تصور می‌کنیم، می‌فهمند. به شما پیشنهاد می‌دهیم که زمانی را در نظر بگیرید و در مورد اهمیت غذا خوردن، غذای سالم خوردن و… با کودکتان صحبت کنید. برای او توضیح دهید که بدن به ویتامین، پروتئین، کربوهیدرات و چربی نیاز دارد تا رشد کند.

به کودکتان بگویید که هر ماده غذایی، حاوی چه چیزهایی است و چه فایده‌هایی برای بدنش دارد. در چنین حالتی کودک با آگاهی و علاقه بیشتری غذا می‌خورد. این روش برای بدغذایی کودک یکی از بهترین راه‌ها به‌حساب می‌آید.

انواع بدغذایی کودک را می‌شناسید؟

شاید برای شما جالب باشد که بدغذایی کودک انواع مختلفی دارد. اطلاعاتی که در بالا به آن اشاره کردیم، برای تمام کودکان بدغذا به کار می‌رود. در ادامه به تفکیک هر نوع بدغذایی کودک، راه‌حلی را ارائه می‌دهیم.

• نخوردن سبزی‌ها

در بعضی از موارد بدغذایی کودک به نخوردن سبزی‌ها خلاصه می‌شود، یعنی او همه‌چیز را با اشتباه می‌خورد، غیر از سبزی‌ها. در چنین حالت بهتر است که روش‌های مختلفی را پختن سبزی‌ها امتحان کرده یا آن‌ها را با سس‌های خانگی مزه دار کنید. شما می‌توانید در خرید سبزی‌ها هم با کودکتان مشورت کنید. مثلاً بگویید رنگ‌های سبز را بیشتر دوست دارد، یا آن‌هایی که رنگ نارنجی دارند.

• نوشیدن آبمیوه و نوشابه بیش‌ازاندازه

نوشابه نوشیدنی بسیار خوشمزه‌ای است که به همان اندازه هم ضرر دارد. پیشنهاد می‌دهیم که تا حد امکان از خوردن نوشابه در منزل دوری کنید. در چنین حالتی کودک کمتر نوشابه می‌بینید و بهانه‌گیری نمی‌کند. شما می‌توانید به‌مرورزمان حجم آبمیوه او را کم کنید.

• خوردن شیرینی

شیرینی و شکلات خوراکی‌های خوشمزه‌ای هستند. طبیعتاً یک کودک هم علاقه خاصی به آن‌ها پیدا می‌کند. این خوراکی‌ها باعث می‌شود که کودک اشتهایی برای خوردن غذای اصلی نداشته باشد و باعث چاقی او خواهند شد. به همین دلیل پیشنهاد می‌دهیم که میل به شیرینی کودک را با میوه و شیرینی‌های طبیعی مانند خرما کنترل کنید.

شش نکته مهم در مورد بدغذایی کودک

در ابتدا دقت داشته باشید که کودک عادت‌های غذایی را از والدینش یاد می‌گیرد. اگر پدر و مادر کودک عادت دارند که مثلاً روزی یک نوشابه می‌خرند، یا پفک، چیپس و دیگر تنقلات را زیاد مصرف می‌کنند، کودک هم به این خوراکی‌ها عادت می‌کند.

کاملاً واضح است که یک کودک، پفک را بیشتر از اسفناج دوست دارد، چون به نظرش خوشمزه‌تر است. حالا اگر هرروز پفک در دسترس او باشد، طبیعتاً فقط این خوراکی را می‌خورد. به همین دلیل شما به‌عنوان والدین کودک وظیفه دارید که او را با سالم خوری آشنا کنید.

یکی از بدترین روش‌های بهبود بدغذایی کودک، تنبیه کردن او است. در چنین حالتی کودک نه‌تنها به غذا خوردن ترغیب نمی‌شود، بلکه در بسیاری از موارد هم لج می‌کند و دیگر هیچ غذایی را نمی‌خورد. برای غذا خوردن کودک هم مانند دیگر چیزها باید صبر و حوصله داشته باشید.

• میوه‌ها و سبزی‌ها را با قالب‌هایی تزئین کنید تا برایش جذاب باشد.
• در بعضی از موارد اجازه دهید که کودک در پخت‌وپز به شما کمی کند. در چنین حالتی کودک علاقه بیشتری به آن غذا پیدا می‌کند.
• غذای جدا برای او درست نکنید، اجازه دهید که کودکتان از همان غذای شما بخورد.
• داشته باشید. بدغذایی کودک به‌سادگی از بین نمی‌رود و نیاز به زمان دارد.
• به کودک زیاد اصرار نکنید. اصرارهای زیاد و پشت سرهم، نتیجه عکس خواهد داشت.
• با کودک لج نکنید. به یاد داشته باشید که شما خوبی او را می‌خواهید، باز لجبازی فقط او دیرتر غذا می‌خورد، چیزی که اصلاً نمی‌خواهید.

اثرات منفی بدغذایی کودک

کودکی که بدغذا است، رشد خوبی نخواهد داشت. بدن کودک برای رشد به مواد غذایی نیاز دارد، درصورتی‌که این مواد غذایی به او نرسد، فرآیند رشد هم به‌خوبی انجام نمی‌شود. تصور نکنید که بدغذایی کودک فقط منجر به لاغری او می‌شود.

در بعضی از موارد می‌بینیم که بدغذایی کودک منجر به چاقی کودک هم خواهد شد. به همین دلیل اگر کودک شما اضافه‌وزن دارد، تصور نکنید که او خوب رشد کرده و کاملاً سالم است. در بعضی از موارد هم می‌بینیم که کودک، هنگامی‌که بزرگ می‌شود، هم بدغذا است. این بدغذایی باعث ضعف و بی انرژی بودن او می‌شود.

نتیجه‌گیری

در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که اطلاعاتی در مورد بدغذایی کودک ارائه دهیم. به یاد داشته باشید که بدغذایی کودک تعریف خاصی برای خودش دارد. اگر کودک شما یک روز غذا نمی‌خورد یا اشتها ندارد، نمی‌تواند گفت که بدغذا است.

در ادامه علت‌های بدغذایی کودک را شرح دادیم. گفتیم که گاهی کودک به علت کنجکاوی غذا نمی‌خورد. در بعضی از موارد هم فعالیت بدنی کم باعث می‌شود که اشتهایی نداشته باشد. به‌طورکلی معده کودک کوچک است و نباید انتظار داشته باشید که غذای زیادی را در هر وعده بخورد.

بعدازآن هم روش‌هایی کاربردی برای بهبود بدغذایی کودک بیان کردیم. با توجه به ای نکات گفته شده شما می‌توانید تا میزان زیادی بدغذایی کودک را کنترل کرده و بهبود ببخشید. به‌طورکلی به شما پیشنهاد می‌دهیم که خوراکی‌ها و تنقلات مضر مانند نوشابه، پفک، چیپس و… را کمتر بخرید. در چنین حالتی، کودک هم کمتر این خوراکی‌ها را می‌خورد.

هر سؤال دیگری در مورد بدغذایی کودک دارید، با ما در میان بگذارید. در اسرع وقت به سؤالات شما پاسخ خواهیم داد.